Datownik Regionalny

KSIĄŻNICY BESKIDZKIEJ

24 Czerwiec

Imieniny

Danuty
Jana
Janiny
Wilhelma

Czerwiec
24

Dziś jest: dzień roku

Wydarzyło się

1570Bielsko zakupiło wieś Mikuszowice od księcia cieszyńskiego Fryderyka Kazimierza za kwotę 2100 talentów

1608 – poświęcono kościół pw. Św. Trójcy w Belsku wg obrządku ewangelickiego

1711 – w samo południe nad Beskidami pojawiła się kometa; była widoczna przez 3 godz.

1897 –  w Cieszynie wydano okazowy numer „Równości”, organu Partii Socjalno-Demokratycznej

1947 – premiera sztuki Komedia o człowieku, który zaślubił niemowę Anatola France’a w reż. Stanisława Malatyńskiego w Teatrze Polskim w Bielsku; ilość przedstawień: 14, liczba widzów: 2890

1961 – 70. rocznica urodzin Gustawa Morcinka i 50-lecie jego twórczości, obchody w Liceum Pedagogicznym w Białej

1967 – premierowe przedstawienie warszawskiego cyrku As na placu Targowym w Bielsku-Białej

2012 – otwarto Ośrodek Rekreacji i Sportów Wodnych w Kaniowie

Urodzili się

1863Jan Boryczko – ur. w Bogumiłowicach k. Tarnowa (zm. 1947 w Suchej Beskidzkiej); kolejarz, chorąży Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Aktywny działacz organizacji powstałej w 1905. Brał udział w budowie Sokolni. Kiedy w 1910 poświęcono sztandar towarzystwa został wybrany jego chorążym. Pełnił tę funkcję aż do śmierci. W czasie okupacji przechowywał sztandar z narażeniem życia.

1892Karol Milik – ur. w Renardowicach, ob. dzielnica Czechowic-Dziedzic (zm. 10 maja 1976 w Gorzowie Wielkopolskim); ksiądz, kapelan wojskowy. Uczestnik Powstania Warszawskiego. Pierwszy polski administrator apostolski archidiecezji wrocławskiej (1945–51).

1906 Władysław Szotkowski – ur. w Istebnej (zm. 4 kwietnia 1980 w Usslingen w Szwajcarii); nauczyciel, architekt, działacz sportowy. Uczył m.in. w Koniakowie, Zebrzydowicach, Wiśle. Po wkroczeniu Niemców w 1939 przedostał się do Francji i walczył w 2 dywizji strzelców pieszych. Następnie w Szwajcarii pracował jako architekt. Opracował materiały folklorystyczne zebrane przez ojca pt. Rudolf Szotkowski – Rechtór zawziyntej notury.

1929 Magdalena Meres – ur. w Żywcu (zm. 3 października 2008 w Żywcu); etnograf, regionalistka, popularyzatorka żywieckiej kultury ludowej i mieszczańskiej. Dyrektor Muzeum, organizatorka konkursów zdobnictwa ludowego. Publicystka.

1940 Joanna Kwiatkowska – ur. we Flisach, pow. tarnowski (zm. 15 lutego 2000 w Bielsku-Białej); działaczka społeczno-kulturalna, instruktor teatralny, reżyser sztuk teatralnych. Od 1958 związana z Bielskiem. Prowadziła działalność na rzecz młodzieży m.in. w Domu Kultury Włókniarzy.

1944Adam Rysiewicz – zg. k. Ryczowa (ur. 24 lutego 1918 w Wilczyskach-Jeżowie); działacz ruchu oporu. Syn legionisty. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939. Inicjator krakowskiej RPŻ Żegota. Jeden z organizatorów ucieczek z obozu Auschwitz.

1950 Kazimierz Czapla – ur. w Sosnowcu (zm. 13 sierpnia 2021 w Grecji); aktor. Od 1974 grał na deskach Teatru Polskiego w Bielsku-Białej, od 1984 na Scenie Polskiej w Czeskim Cieszynie. Laureat „Złotej Maski” dla najpopularniejszego aktora (1984).

1951Jan Pamuła – ur. w Bielsku-Białej; ekonomista, polityk. Poseł na Sejm I kadencji (1991–93). Prezes portu lotniczego Kraków-Balice (2008–16).

1980Wojciech Tajner – ur. w Zebrzydowicach; skoczek narciarski, trener. Zawodnik WSS Wisła. Srebrny medalista Mistrzostw Polski (2003).

Zmarli

1899 Jan Kowala – zm. w Scranton? (ur. 1845 w Nydku na Śląsku Ciesz.); pastor, działacz polonijny. W związku z niemożnością podjęcia pracy pastora na Śląsku Ciesz., przyjął obywatelstwo Prus i został pastorem w Dalkowie k. Głogowa. W odpowiedzi na apel amerykańskich luteran wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie założył parafię w Scranton. Członek synodu w Pittsburgu. W zborze założył szkołę i bibliotekę.
.
1955 Józef Goszyk – zm. w Wiśle (ur. 28 maja 1865 w Pruchnej); nauczyciel. Kierownik szkół w Wiśle Malince i SP nr 1 (od 1899), inicjator budowy gmachu nowej szkoły. Powołał OSP (1900) – pierwszą placówkę na Śląsku Ciesz. z polską komendą. Współzałożyciel Tow. Miłośników Wisły i koła Macierzy szkolnej (pierwszy prezes). W jego willi przebywali przedstawiciele Komisji Alianckiej, których przyjmował z ramienia Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego.

1982 Karol Dlopolski – zm. w Krakowie (ur. 8 czerwca 1914 w Zabłociu); ksiądz, dr teologii, organizator akcji charytatywnych. Kapelan Harcerstwa Polskiego w Czechosłowacji. Uczestnik kampanii wrześniowej 1939. Organizator domów opiekuńczych na Opolszczyźnie. Krajowy dyrektor dla spraw kościelnej akcji miłosierdzia, reprezentował polską kościelną akcję charytatywną za granicą.

1991Jerzy Trzeciak – zm. w Katowicach (ur. 20 maja 1928 w Wilnie); konstruktor lotniczy, szybownik. Od 1955 pracował w Szybowcowym Zakładzie Doświadczalnym w Bielsku-Białej. Projektował m.in. szybowce Jaskółkę, Czajkę, Kobuza. Członek Aeroklubu Bielsko-Bialskiego.


Przysłowia
Gdy święty Jan łąkę kosi, lada baba deszcz uprosi (przysłowie cieszyńskie)
Gdy na świętego Jana kukułka zakuka, nadzieja na zboże pewno nas oszuka
Na świętego Jana lada baba deszcz uprosi
Wiele deszczu przed Janem, tyle pogody po nim

Rozmaitości

Noc świętojańska
Jej nazwa pochodzi od ognisk świętojańskich, palonych nocą nad rzekami i stawami. Dziewczęta wiły wianki z 7 lub 9 ziół, umieszczały w środku świeczkę, a następnie rzucały je do wody. Chłopcy starali się je wyłowić. Jeśli któryś z wianków został pominięty – dla dziewczyny wróżyło to staropanieństwo.
Tej nocy wiele rzeczy nabierało właściwości magicznych. Zioła zyskiwały moc oczyszczającą, np. w okolicach Żywca należało je zbierać przed wschodem słońca i pomoczyć w wodzie czerpanej z 9 źródeł. Takiej wody dodawano też do robienia masła, dzięki czemu podobno szybciej się ubijało. Ważne było też znalezienie kwiatu paproci, który miał magiczną moc obdarowywania skarbami i bogactwem.

Opracowano na podstawie tekstów:
1) Gąsiorek J., Pokusa M.; Zwyczaje i obrzędy ludowe na Żywiecczyźnie. Żywiec 2013, s. 258–259;
2) Szymik J., Doroczne zwyczaje i obrzędy na Śląsku Cieszyńskim. Czeski Cieszyn; Wrocław 2012, s. 118–123.

PHP Code Snippets Powered By : XYZScripts.com