Imieniny
Daniela
Idy
Kandyda
Rozalii
Wrzesień
4
Dziś jest: dzień roku
Wydarzyło się
– 1871 – jako posła do Sejmu Śląskiego wybrano Jerzego Cienciałę
– 1927 – wyposażono w samochody Ochotniczą Straż Pożarną w Bielsku; poświęcono i przekazano jej po raz pierwszy wóz marki Steyr
– 1939 – kilkugodzinna walka polskiej kompanii pod dowództwem kpt. Zygmunta Wajdowicza z wojskami niemieckimi w rejonie Oczkowa i Zadziela
– 1939 – zajęcie Żywca przez Niemców
– 1939 – wycofujące się oddziały wojska polskiego wysadziły most na Sole
– 1964 – premiera sztuki Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej Powrót mamy w reż. Henryka Lotara w Teatrze Polskim w Bielsku-Białej
– 1966 – otworzono nową Szkołę Podstawową im. Heleny Marusarzówny w Szczyrku Skalitem, ojciec narciarki dokonał aktu symbolicznego otwarcia
– 1980 – Dni Wadowic (4–7 września)
– 2005 – prywatna wizyta prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego w Szczyrku
– 2013 – bielscy siatkarze po raz pierwszy zaprezentowali się kibicom w hali pod Dębowcem, pokazowy mecz z Zaksą Kędzierzynem-Koźle obejrzało 1500 widzów
– 2020 – jubileusz 75-lecia Związku Polskich Artystów Plastyków Okręgu Bielsko-Biała
Urodzili się
– 1870 – Eugeniusz Ludwik Dąbrowa Dąbrowski – ur. w Przymiotowie (zm. 23 grudnia 1941 w Poznaniu); malarz, grafik, dekorator wnętrz. Autor polichromii w kaplicy Nowego Zamku w Żywcu (1906), przebudowy i dekoracji malarskich dworu w Moszczanicy zleconych przez właściciela Władysława Kępińskiego. Większość jego prac uległa zniszczeniu w czasie II wojny światowej.
– 1916 – Stefan Jakubiec – ur. w Żywcu (zm. 14 września 1974 w Żywcu?); dr medycyny, anatomopatolog. Od 1946 pracował w społecznej służbie zdrowia. Radny.
– 1961 – Beata Paluch – ur. w Bielsku-Białej; aktorka teatralna i filmowa. Role w filmach m.in. Pole niczyje (1988), Dziewczyna z Mazur (1990).
– 1974 – Katarzyna Gębala-Roszkowska – ur. w Bielsku-Białej; narciarka, olimpijka, nauczycielka. Kontynuatorka sportowych tradycji rodzinnych. Zawodniczka BBTS Bielsko-Biała i AWF Katowice. Mistrzyni Polski juniorów (1993), 4-krotnia mistrzyni Polski seniorek. Uczestniczka igrzysk olimpijskich w Nagano (1998).
Zmarli
– 1939 – Władysław Kołomołocki – zm. w Środzie Wielkopolskiej (ur. 27 października 1892 w Wadowicach); geograf, nauczyciel, malarz, rysownik. Twórca cyklu rysunków związanych z jego walką w szeregach Legionów.
– 1945 – Witold Leon Czartoryski – zm. w Makowie Podhalańskim (ur. 10 lutego 1884 w Wiedniu); książę, filantrop. Poseł do Sejmu Galicyjskiego. Członek austriackiej Izby Panów. Senator RP (1922-27).
– 1971 – Edwin Jędrkiewicz – zm. w Mediolanie (ur. 16 kwietnia 1889 w Wadowicach); poeta, prozaik, nauczyciel. Prezes Związku Literatów we Lwowie. Organizator życia kulturalnego w powojennym Gdańsku. Kustosz Biblioteki Miejskiej.
– 1974 – Paweł Steller – zm. w Katowicach (ur. 23 stycznia 1895 w Hermanicach); grafik, drzeworytnik, pedagog, kartograf. Uczeń Władysława Skoczylasa zw. „śląskim Dürerem”. Uwieczniał piękno Śląska Cieszyńskiego (szczególnie twarze górali). Autor pierwszej samochodowej mapy Polski.
– 2005 – Jerzy Pawełek – zm. w Piotrkowie Trybunalskim (ur. 4 lutego 1961 w Bielsku-Białej); siatkarz, dziennikarz sportowy. Zawodnik m.in. BBTS Bielsko-Biała, Beskidu Andrychów Hutnika Kraków (mistrzostwo i Puchar Polski (1988, 1989). Reprezentant kraju (1984–85). Dziennikarz m.in. TVN.
– 2010 – Janusz Roman Kidawa – zm. w Katowicach (ur. 9 marca 1931 w Strumieniu); reżyser, scenarzysta. Reżyser filmów dokumentalnych (np. Wizja lokalna) i fabularnych (m.in. debiut Pejzaż horyzontalny,1978 czy Grzeszny żywot Franciszka Buły, 1980).
– 2017 – Tadeusz Pawlusiak – skoczek narciarski, trener. Zawodnik BBTS Włókniarza Bielsko-Biała. Szkoleniowiec w szkole Mistrzostwa Sportowego w Zakopanem (1986–2007), jego wychowankiem był m.in. Wojciech Skupień. Uczestnik igrzysk olimpijskich w Lillehammer (1994) w roli trenera polskiej kadry. Brat Tadeusza, Anny, Józefa i Stanisława Pawlusiaków. (ur. 15 lutego 1942 w Wilkowicach)
Przysłowia
Bogatymu to kohot jajko zniesie, a biednymu ani kura nie kce (przysłowie z Rycerki Górnej)
Nie pożyczaj z domu miotły, aby czary się nie splotły
Rozmaitości
Jak Ignacy Paderewski zakochał się w góralskich skrzypcach
Kompozytor przyjeżdżał często do swojego brata Zbigniewa, mieszkającego w Wiśle, a także do Juliana Ochorowicza, którego odwiedzali naukowcy i artyści. Pewnego dnia postanowił poznać Jana Juroszka, znanego istebniańskiego muzykanta. A potem zakochał się w jego muzyce. Podobno Paderewski próbował zapisywać jego muzykę, stawiając na papierze jakieś dziwne kropki i znaki, ale nikt nie umiał się na tym „wyrozumieć”. Któregoś dnia kompozytor poprosił górala, żeby pozwolił mu zagrać na swoich skrzypcach. A melodia ta wydała się wszystkim niemal anielska. Sam Juroszek był zdziwiony, że jego skrzypce potrafią grać tak pięknie. Wówczas Paderewski wyjaśnił mu, że zakochał się w jego skrzypcach, dlatego one się odwzajemniają, bo muzyka rodzi się w sercu.
Opracowano na podstawie tekstu:
1) Oszelda W., Jak to Pan Paderewski zakochał się w beskidzkich hóślach. „Kal. Śl. (Ostrawa)” 1974, nr 37, s. 1.