Imieniny
Bernarda
Łucji
Otylii
Róży
Grudzień
13
Dziś jest: dzień roku
Wydarzyło się
– 1891 – w centrum wsi Porąbka wybuchł pożar, spłonęło 14 budynków w tym 11 mieszkalnych
– 1912 – przyznano koncesję na budowę kina w Białej
– 1920 – połączenie chórów i zespołów muzycznych w Strumieniu w Towarzystwo Muzyczno-Wokalne Lutnia
– 1935 – ks. metropolita Adam Sapieha poświęcił zaporę wodną w Porąbce
– 1936 – otworzono zaporę wodną w Porąbce
– 1936 – poświęcono budynek Urzędu Gminy w Czechowicach w obecności wojewody śląskiego Michała Grażyńskiego i komendanta garnizonu bielskiego Józefa Kustronia
– 1956 – Ustroń otrzymał prawa miejskie
– 1971 – I koncert muzyki awangardowej w Bielsku-Białej
– 1973 – podpisano umowę o wzajemnej współpracy pomiędzy Miejską Biblioteką Publiczną w Bielsku-Białej i Powiatową Biblioteką Wzorcową w Ołomuńcu
– 2001 – w Kobiernicach powołano komisariat policji dla gmin: Porąbka, Wilamowice i Kozy
– 2011 – Dzień Międzynarodowy „Erasmus – smak Europy” w Akademii Techniczno-Humanistycznej
– 2012 – Linia b-2: niemieckie fortyfikacje z lat 1944–45 w okolicach Bielska-Białej – wykład Dominika Kasprzaka w Książnicy Beskidzkiej
– 2013 – koncert formacji Tie Break i Michała Urbaniaka w Bielskim Centrum Kultury
Urodzili się
– 1907 – Adam Jan Królikowski – ur. w Żywcu (zm. 18 sierpnia 1992 w Żywcu?); lutnik, działacz regionalny. Członek zarządu Polskiego Związku Artystów Lutników. Działacz Tow. Śpiewaczego „Lutnia” w Żywcu. W swojej pracowni budował głównie skrzypce, ale też altówki i wiolonczele i in. instrumenty strunowe (m.in. dla polskich muzeów). Radny miejski i powiatowy. Członek i działacz OSP.
– 1965 – Grzegorz Wagner – siatkarz (rozgrywający), trener, działacz sportowy. Zawodnik m.in. BBTS Bielsko-Biała, AZS-u Częstochowa. Reprezentant kraju (1985–2002). Radny Bielska-Białej. Prowadzi Szkołę Mistrzostwa Sportowego w Szczyrku. Syn trenera „złotej” kadry polskiej siatkówki Huberta Wagnera.
Zmarli
– 1528 – Kazimierz II cieszyński – książę z Piastów cieszyńskich. Jedyny syn księcia Bolesława II. W czasie rządów Kazimierza (1452–1528) Księstwo Cieszyńskie rozwinęło się gospodarczo. (ur. między 1448 a 1453)
– 1878 – Robert Jan Zanibal – zg. na terenie Żywiecczyzny (ur. 23 października 1843 w Błogocicach k. Cieszyna); nauczyciel, działacz narodowy, folklorysta, pisarz ludowy. Zbierał podania o Ondraszku, baśnie legendy, opowiadania ludowe, które wykorzystywał do własnej twórczości (np. Ondraszek, dowódca zbójników... (1872)).
– 1936 – Wincenty Białek – zm. w Sopotni Małej (ur. 5 marca 1893 w Żywcu); nauczyciel, kierownik SP w Sopotni Małej, legionista. Uczestnik I wojny światowej, w 1919 dowódca I kompanii 8 pp Legionów. Za walki na wschodzie otrzymał Odznakę Honorową „Orlęta” i „Gwiazdę Przemyśla”. Z żoną Janiną uczył w Sopotni Małej, m.in. rozbudował szkołę i założył świetlicę, reaktywował OSP, zorganizował Związek Strzelecki.
Przysłowia
Od Łucji do Wigilii patrz na dni, o przyszłym roku powiedzą ci
Na Łucyje po wodzie – na Wielkanoc po lodzie (przysłowie ze Śląska Cieszyńskiego)
Rozmaitości
Dawne przesądy górali żywieckich
To najkrótszy dzień roku. Wierzono, że w dniu św. Łucji szczególnie mocno uaktywniają się czarownice. Przede wszystkim starano się uchronić przed nimi bydło, np. nacierając drzwi szopy czosnkiem i robiąc na nich znak krzyża. Czosnkiem smarowano też ręce i nogi, co miało bronić przed urokami i wszelkimi bólami.
W tym dniu niczego nie pożyczano, wierząc, że przedmiot ten może zostać użyty jako narzędzie czarów.
13 grudnia gospodarz rozpoczynał prace nad wykonaniem drewnianego stołeczka, które powinny trwać codziennie aż do Wigilii. Następnie zabierał go na pasterkę i w czasie rozpoczynającego się nabożeństwa stawał na niego. Wówczas spoglądając przez rękaw, mógł zobaczyć wszystkie czarownice.
Rozpoczynano też wróżby pogodowe, np. sypiąc odrobinę soli do 12 łupek cebuli. Każda z nich oznaczała jeden miesiąc. Sól, która zamokła, miała symbolizować deszczowy miesiąc roku.
Opracowano na podstawie tekstu:
1) Gąsiorek J., Pokusa M., Zwyczaje i obrzędy ludowe na Żywiecczyźnie. Żywiec 2013, s. 24–25.